Món ngon ngày Tết ở miền Nam: Bánh tét
Những món ngon ngày Tết không thể thiếu trong mâm cỗ của người miền Nam
Món bánh tét ở miền Nam là một món ăn vô cùng đa dạng về cả màu sắc lẫn hương vị khác nhau. Với mỗi một loại bánh lại có nguyên liệu cùng tạo hình và nhiều màu sắc mới lạ. Nếu bạn được thưởng thức món bánh tét là món ăn ngày tết miền Nam thì bảo đảm bạn sẽ thích mê với hương vị tuyệt ngon của nó. Bánh sẽ được làm từ nhiều loại nguyên liệu: lá cẩm, gạo nếp, dừa nạo, đậu đen, đậu đỏ… mà nhiều người còn tạo nên những chiếc bánh hình hoa mai, chữ Phú hay chữ Thọ để mang lại may mắn cho cả gia đình trong ngày tết này.
Món ngon ngày Tết ở miền Nam: Nem rán chua ngọt
Món ăn ngày tết miền Nam này rất phổ biến và hầu như không thể thiếu trong bất cứ mâm cỗ tết của gia đình người miền nam nào. Đây còn là món ăn nổi tiếng của khắp nước ta mà vùng miền nào cũng có trong các dịp tết cổ truyền hoặc ngày giỗ. Nem rán thơm ngọt bùi béo với lớp nhân thịt và bỏ bánh ngoài giòn tan chắc chắn sẽ khiến bạn ăn mãi ăn hoài mà không biết chán. Đừng bỏ qua món ăn thú vị này trong dịp tết cận kề sắp tới nhé.
Món ngon ngày Tết ở miền Nam: Món gỏi
Thường thì món gỏi ngó sen là món gỏi đặc thù và được chế biến trong các mâm cổ tết. Ngó sen giòn giòn kết hợp với các nguyên liệu óc thể như tôm tươi, tôm khô, thịt heo, chân gà, … vị chua chua cứ mãi thấm vào tận lưỡi kích thích như muốn ăn mãi không thôi.
Món ngon ngày Tết ở miền Nam: Canh khổ qua
Theo quan niệm của dân gian thì trong ngày tết mà thưởng thức món canh khổ qua có ý nghĩa là mong muốn cho những khổ cực của năm cũ sẽ qua đi để chào đón sự may mắn, tốt đẹp trong năm mới sẽ tới. Bởi vậy mà món ăn này cũng là một trong những món ăn ngày tết miền Nam mà nhiều người thích mê.
Món ngon ngày Tết ở miền Nam: Xôi vò
Xôi vò được xem là đệ nhất xôi của người miền nam và không thể thiếu trong mâm cơm cúng ngày tết. Món ăn này đã trở thành truyền thống trong mỗi dịp tết nguyên đán hàng năm và được rất nhiều người ưa chuộng. Nó như gắn liền và là một phần hương vị tạo nên cái tết đoàn viên sung túc và ấm áp hơn bao giờ hết. Xôi vò đơn giản không cầu kỳ được làm từ ba nguyên liệu chính là nếp, đậu xanh và nước cốt dừa nhưng lại mang vị thơm và sức quyến rũ mê li.
Món ngon ngày Tết ở miền Nam: lạp xưởng
Lạp xưởng là món ăn phổ biến của của người miền Nam, người miền Nam mua hoặc tự làm lạp xưởng để ăn hoặc đãi khách đến chơi như một món quà đầu năm đầy ý nghĩa.
Lạp xưởng trong Nam có nhiều loại: lạp xưởng khô, lạp xưởng tươi, lạp xưởng tôm, lạp xưởng cá,… rất dễ kết hợp với món ăn khác cho ra một món ăn hoàn toàn mới mang hương vị đặc trưng của lạp xưởng. Lạp xưởng cũng có nhiều cách chế biến: hấp, nướng, chiên; để ăn không hoặc đem làm nguyên liệu để chế biến thành những món ăn khác đều thơm ngon khó cưỡng.
Món ngon ngày Tết ở miền Nam: Thịt kho tàu
Một trong những món ăn ngày tết miền Nam không thể thiếu chính là món thịt kho tàu được người dân miền Nam vô cùng yêu thích. Thịt được nấu nhừ cùng trứng với màu cánh gián của nước sốt khiến cho món ăn này kích thích thị giác của người nhìn. Bảo đảm ai cũng phải thích mê khi được thưởng thức món thịt kho trong những ngày lễ tết. Món ăn là sự cầu mong cho cuộc sống của con người luôn có nước lợ để tẩy rửa được vị mặn của đồng chua cho một mùa màng bội thu.
Món ngon ngày Tết ở miền Nam: Chả giò
Nhắc đến tết cổ truyền là người ta nhắc tới chả giò. Ghé những con chợ trong những ngày giáp tết sẽ thấy rất đông các sạp bán chả giò đông nghịt khách và đây là món cúng cũng như món ăn không thể thiếu trong dịp tết của người miền nam. Đây là một trong những món ăn ngày tết miền Nam rất được ưa chuộng. Chả giờ mua về có thể chiên, rán, luộc lại hoặc chế biến thành nhiều món ăn khác vô cùng ngon miệng.
Món ngon ngày Tết ở miền Nam: Gỏi gà xé phay
Gỏi gà xé phay là món ăn quen thuộc với người Nam Bộ, miếng gà xé thơm ngọt, rau củ giòn giòn, thưởng thức miếng gỏi gà làm bạn nhớ quê không nguôi. Chỉ với món gỏi gà xé phay đã có rất nhiều công thức chế biến khác nhau, chủ yếu là ở những loại rau củ kết hợp cùng với thịt gà, có thể sử dụng bắp cải, cà rốt, dưa leo, hoa chuối… Cách làm gỏi gà xé phay khá đơn giản, nhưng mỗi người có một bí quyết riêng tạo nên sự độc đáo cho món ăn. Điều quan trọng khi thực hiện chính là chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu.
Gỏi gà xé phay sẽ đậm đà hơn khi ăn cùng với nước mắm chua ngọt, bánh phồng tôm chiên. Đừng bỏ qua cách làm gỏi gà xé phay thơm ngon hấp dẫn này vào dịp Tết bạn nhé. Được xem như là món ăn đặc trưng của mâm cỗ ngày Tết miền Nam, gỏi gà xé phay đã thực sự chinh phục tâm hồn ăn uống của mọi người. Với hương vị chua chua ngọt ngọt, ngon mà lại không ngán, gỏi gà xé phay quả là một món ăn tuyệt vời mà bất cứ gia đình nào cũng thích mê.
Món ngon ngày Tết ở miền Nam: Củ kiệu trộn tôm khô
Với vị chua của dưa kiệu cùng vị thơm ngọt của tôm đất làm người ăn càng nhai càng cảm thấy bùi. Nếu ăn món ăn này cùng bánh tét sẽ là một món ăn ngon hết ý mà ai cũng phải thích mê. Chính vì vậy mà người miền Nam cực kỳ yêu thích món ăn này.
Mâm Tết nhà tôi: Món thịt kho tàu có cần phải khen vậy không ta?
Mùi Tết của gia đình tôi đến bắt đầu từ mùi thơm… nồi thịt kho tàu! Tất nhiên khi nói vậy có hơi quá đáng một chút vì có vẻ như loại bỏ những yếu tố thời gian, không gian do tạo hóa mang lại.
Thèm quá đi thôi… Chẹp… chẹp – Ảnh: TL
Nhưng từ nhỏ và cho đến bây giờ, mùi thơm của nồi thịt kho tàu vẫn làm tôi biết Tết đã đến.
Ấy là khi mẹ tôi đi chợ về với một cục thịt ba rọi, hai chục trứng vịt tươi và trái dừa xiêm nằm trong giỏ. Không cần mẹ phải nói, tôi biết là bà sắp chuẩn bị một nồi thịt kho tàu cho Tết.
Gia đình nghèo nên những ngày thường nồi thịt kho tàu đã hiếm hoi vì thịt kho tàu là phải có thịt mà thịt là thứ thực phẩm “quý hiếm” cho một gia đình lao động đông con.
Bữa cơm hằng ngày thường là cá, là mắm, là ba khía, là rau tập tàng luộc chấm nước mắm kho quẹt nên một nồi thịt kho tàu thường tượng trưng cho những ngày quan trọng, những ngày lễ nghĩa với tổ tiên với trời phật, những ngày mà các đứa con được tiếp xúc với thịt một cách cụ thể đếm được bằng số lượng.
Trong mâm cúng trưa 30 món thịt kho tàu gần như là món chính mà má tôi dâng cúng cho ông bà. Và nó cũng sẽ là món chủ lực đi suốt gia đình tôi trong nhiều ngày Tết – cho đến tận giọt nước thịt kho cuối cùng được vét bằng những mẩu bánh mì quọt quẹt tận đáy nồi.
Cũng tất nhiên thôi, cho đến tận tuổi cổ lai hy tôi thấy nồi thịt kho tàu của mẹ tôi vẫn là số một.
“Dù đi trăm núi ngàn sông ấy
Chỉ có mơ về mâm cơm xưa
Bóng mẹ ngàn thu như ngồi đấy
Bếp lửa chiều xuân ướp ấm êm…”
Tôi biết, có rất nhiều sự thiên vị không hề nhỏ khi chỉ độc tôn nồi thịt kho tàu ngày Tết của mẹ tôi. Ngày Tết nhà nào ở miền Nam này lại thiếu nồi thịt kho tàu. Đi đâu và đến gia đình nào, nếu trúng bữa thì cũng sẽ thịt kho tàu, dưa giá, canh khổ qua dồn thịt. Nồi thịt kho tàu gần như tượng trưng cho mâm cỗ Tết, là món ăn chính của các gia đình miền Nam.
Chỉ cần có nồi thịt kho, hâm đi hâm lại hàng ngày là họ có thể thoải mái rong chơi ta bà ba ngày Tết mà không phải lo đến chuyện nấu nướng trong những ngày có níc-nêm là mùng.
Chất liệu chính để nấu nồi thịt kho thì nhà nào cũng như nhà nào nhưng tài nghệ kho cho ra hồn nồi thịt thì lại rất khác nhau.
Cũng thịt ba rọi, hột vịt, dừa xiêm. Chỉ hơn nhau là bao nhiêu ký thịt, bao nhiêu trứng hột vịt ở trong nồi và cách ướp gia vị cho những nguyên liệu ấy. Có người cho rằng ướp đường cho những cục thịt ba rọi trước khi kho thì sẽ làm cho mỡ trong hơn, ăn bùi hơn.
Có người thì cho rằng nên ướp mật ong rồi vắt chanh ướp thịt sẽ làm cho thịt ngọt và thanh. Rồi nào là tỏi, hành, nước mắm ngon, nước màu ướp thêm vào kho rục.
Nồi thịt kho tàu không chỉ ăn trong ba ngày Tết mà còn thể kéo dài trong nhiều ngày, có khi cho tới hết mùng. Càng kho lâu thì trứng vịt càng ngon, miếng thịt trở nên mềm rục, miếng mỡ của thịt càng phao, bỏ vào miệng như tan đi chất béo, chất ngậy.
Khi nồi thịt bị tụi nhỏ dùng đũa “tiêu diệt” gần hết mà nước kho thịt còn nhiều, mẹ tôi mua cá lóc, tàu hủ bỏ vào để cá và tàu hủ hấp thu phần nước cốt ấy. Hết thịt ăn cơm với tàu hủ, với cá vẫn thấy ngon.
Chỉ một nồi thịt kho tàu là bao nhiêu cách nấu. Nhưng tôi chỉ thấy nồi thịt của mẹ tôi kho là ngon nhất vì do chính bàn tay mẹ tôi cắt từng cục thịt, gỡ bỏ vỏ từng cái hột vịt, ướp hành tỏi, đường… Thật thơm sao bàn tay của mẹ! (Sao hồi mẹ còn sống chẳng nhận ra điều này kìa?).
Người mẹ miền Nam nào cũng biết cách nấu một nồi thịt kho tàu. Nhưng chẳng ai biết tại sao được gọi là thịt kho tàu. Đơn giản nhất là nghĩ rằng cách kho thịt và hột vịt nầy do người Tàu truyền lại. Nhưng những gia đình người Tàu chính gốc trong Chợ Lớn thì chẳng thấy ai có một nồi thịt kho tàu để ăn tết mà họ thay thế bằng thịt lạp, bằng lạp xưởng, bằng thịt vịt khô…
Trong các món ăn của người Hoa chưa bao giờ thấy dùng nước dừa để nêm nếm. Còn thịt kho tàu của dân ta thì lại luôn kho bằng nước dừa. Nước mắm cộng với nước dừa khi kho thịt sẽ bốc một mùi thơm rất là đặc trưng của món ăn nầy.
Chính nước mắm pha với nước dừa kho thịt với hột vịt lâu ngày sẽ tạo thành một loại nước chan cơm, một loại nước dùng không thể nào quên để chấm với bánh tráng cuộn dưa giá, một chút mỡ, một chút thịt hoặc bèo lắm là mua ổ bánh mì không ăn cũng rất là không chê được. (Chảy nước miếng rồi nghe).
Đó là một loại nước chấm không mặn, không lạt mà lờ lợ. Chính sự lờ lợ của loại nước trong nồi thịt kho hột vịt đã giải thích cho chữ tàu.
Theo nhà văn Bình Nguyên Lộc thì chữ “tàu” nói theo ngôn ngữ miền tây có nghĩa là “mặn ngọt lờ lợ”. Những dòng sông có nước lờ lợ như sông Cái ở phía trên thì dân Nam Bộ gọi là sông Cái Tàu thượng, sông Cái ở phía dưới thì gọi là sông Cái Tàu hạ, sông Lòng ở Cần Giờ thì gọi là sông Lòng Tàu vì những sông này có nước lờ lợ.
Còn GS Trần Văn Khê đã xác định rằng món thịt kho “tàu” hóa ra lại là “ta” hoàn toàn.
Thưởng thức nồi thịt kho tàu không chỉ bằng vị giác của lưỡi, của khứu giác, thị giác mà còn cả một tâm thế háo hức, chờ đợi.
Trưa ba mươi, chờ mâm cỗ cúng ông bà về ăn Tết tàn cây nhang thì lũ trẻ con mới được khai muỗng, múa đũa vào cục thịt kho tàu ngậy những mỡ, nằm tắm trong xâm xấp nước màu hổ phách, thơm lừng lẫy, vang dội võ lâm thực khách.
Không phải món thịt kho tàu chỉ có vào những ngày Tết. Những quán cơm tấm ngày, cơm tấm đêm, quán cơm trưa thì món thịt kho tàu cũng nằm trong thực đơn làm thực khách chảy nước miếng.
Nồi thịt kho tàu không làm nên cái Tết nhưng chắc chắn Tết phải có nồi thịt kho tàu. Nồi thịt kho tàu trong những ngày Tết quả thật là… “bá chấy bọ chét”.
Có cần phải khen vậy không ta ?!?